Na wystawie prezentowane są fotografie zabytkowych nagrobków słupowych oraz kopie drewnianych słupów nagrobnych wykonane przez uczniów Liceum Plastycznego w Supraślu.. Ekspozycję będzie można oglądać w Domu Ludowym do końca br.
Węgierskie pomniki pamięci (fejfa hungaricum)
Charakterystyczne dla węgierskich cmentarzy protestanckich drewniane nagrobki słupowe, zwane fejfa, są jednymi z najbardziej interesujących przykładów sztuki ludowej. Nawiązują do prastarej tradycji, ale zwyczaj ich stawiania upowszechnił się w XVII wieku, wraz z szerzeniem się Reformacji.
Nazwa fejfa wywodzi się z połączenia węgierskich słów głowa i drzewo, z kolei w XIX wieku w okresie romantyzmu powstała nazwa „kopjafa” – drzewce kopii, która nawiązywała do średniowiecznej tradycji rycerskiej. Od tego czasu nazwa „kopjafa” przyjęła się jako ogólne określenie dla drewnianych nagrobków słupowych, stąd wywodzi się znane w Polsce określenie „kopijniki”.
Układ elementów zdobniczych na słupach był zakodowanym przekazem pozwalającym odczytać imię, wiek, stan cywilny, a nawet przyczynę śmierci zmarłego. Dla każdego członka miejscowej wspólnoty symbolika rzeźbionych nagrobków słupowych była czytelna, a ich kształt i zdobienia mówiły wszystko o zmarłym. Znaczenie ornamentów i kolorystyka kopijników wyglądały różnie nie tylko w poszczególnych regionach, ale i wsiach.
Tradycja stawiania nagrobków słupowych prawie zanikła w czasach komunistycznych, jednak po 1989 roku odrodziła się i od tego czasu współcześnie stawiane kopijniki pełnią rolę pomników pamięci.
Wystawa „Węgierskie Pomniki Pamięci” została przygotowana przez
Węgierski Instytut Kultury w Warszawie
Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce
Muzeum Ziemi Mińskiej w Mińsku Mazowieckim
Muzeum Mazowieckie w Płocku
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu
przy współpracy Liceum Plastycznego im. Artura Grottgera w Supraślu, Muzeum Zamojskiego w Zamościu, Muzeum Okręgowego w Tarnowie, Muzeum w Jarosławiu
Patronatem honorowy: dr Iván Gyurcsík, Ambasador Węgier w Polsce
Autorem scenariusza jest Marek Zalewski z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie (jest on także współautorem oprawy plastycznej) oraz Ákos Engelmayer, Gáspár Keresztes, János Tischler – z Węgierskiego Instytutu Kultury.
Kopie drewnianych słupów nagrobnych wykonali uczniowie Liceum Plastycznego w Supraślu.
Stelaż wystawy został wykonany w Muzeum Wsi Radomskiej.
