The museum disseminates knowledge about the life of Oskar Kolberg, his scientific achievements in the field of ethnography and folklore, about musical creativity and commemorates Kolberg's relationship with Przysucha.
Muzeum upowszechnia wiedzę o życiu Oskara Kolberga, jego naukowym dorobku w dziedzinie etnografii i folklorystyki, o twórczości muzycznej oraz upamiętnia związki Kolberga z Przysuchą.
Muzeum gromadzi, opracowuje naukowo i eksponuje zabytki i materiały prezentujące dzieło Kolberga, zaliczane do najwybitniejszych dokonań nauki polskiej XIX wieku. Przedstawia opracowany i konsekwentnie realizowany program badań kultury ludowej ziem dawnej Rzeczypospolitej oraz jedyny tego typu zbiór źródeł i opracowań, w postaci tomów „Ludu” i „Obrazów Etnograficznych” wraz z fragmentami archiwum rękopiśmiennego.
Muzeum prowadzi działalność naukowo-badawczą i dokumentacyjną z zakresu historii i etnografii okolic Przysuchy. Organizuje wystawy czasowe. Wydaje książki, katalogi, druki okolicznościowe. Realizuje program edukacji regionalnej i wiedzy o sztuce. Od 2002 r. Muzeum w Przysusze jest organizatorem ogólnopolskiej Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”.
Siedzibą Muzeum jest zabytkowy dwór wzniesiony przez rodzinę Dembińskich herbu Nieczuja w drugiej połowie XIX w.
Wystawy stałe w Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze.
Podstawową formą udostępniania zgromadzonych w Muzeum eksponatów, materiałów i opracowań jest działalność wystawiennicza.
Stała wystawa biograficzna „Oskar Kolberg (1814-1890). Etnograf, folklorysta, kompozytor” stanowi trzon programu ekspozycyjnego Muzeum. Ekspozycja na bieżąco podlega uzupełnieniom uwzględniającym aktualny stan badań nad Kolbergowską spuścizną, pozyskiwanie nowych muzealiów oraz możliwości modernizacji opracowań aranżacyjnych. Pozostałe przedsięwzięcia wystawiennicze zarówno o charakterze trwałym jak i czasowym są w stosunku do ekspozycji biograficznej uzupełniające.
Wystawa biograficzna przedstawia życie i okresy twórczości Oskara Kolberga: jego rodzinę i dzieciństwo, związki z Przysuchą, lata nauki i młodość w środowisku warszawskim, pracę kompozytora i krytyka muzycznego, jego twórczość naukowo-badawczą w dziedzinie etnografii i folklorystyki, działalność edytorską, realizację programu „Lud”, okres spędzony w Modlnicy i ostatnie lata życia w Krakowie. Ekspozycja daje obraz XIX-wiecznej sytuacji historycznej i kulturowej obszarów dawnej Rzeczpospolitej, podkreśla, w jaki sposób dzieło Kolberga scala polską kulturę podzieloną przez zaborców, wskazuje na jej bogactwo i różnorodność. Ekspozycja szczególnie podkreśla muzyczne wykształcenie i pasje Kolberga oraz romantyczny rodowód jego zainteresowań folklorem. Jest przepojona elementami muzyki, zarówno ludowej, pozostającej przedmiotem dokumentacji i badań Kolberga, jak również jego własnych kompozycji. Podstawowym materiałem wystawienniczym są oryginalne dokumenty z archiwum rodzinnego Kolbergów, rękopisy, pierwodruki „Ludu” i „Obrazów Etnograficznych”, kompozycje muzyczne Oskara Kolberga, jego zachowane wizerunki, fotografie i reprodukcje materiałów biograficznych oraz bogata ikonografia.
Ekspozycję biograficzną uzupełniają stylowo aranżowane wnętrza salonu i gabinetu. Z dawnego wyposażenia dworu Dembińskich zachowały się ozdobne detale architektury wnętrz, drewniane gzymsy i framugi drzwi i okien, dwa piece kaflowe i żeliwny kominek. Salon urządzono kopiami mebli w stylu biedermeier oraz oryginalnymi sprzętami z epoki. W aranżowanych wnętrzach salonu i gabinetu zaprezentowano XIX-wieczne malarstwo o tematyce wiejskiej i motywach ludowych: „Pejzaż” Romana Kochanowskiego i „Sianokosy” Feliksa Brzozowskiego, „Modlitwa pod krzyżem” Franciszka Streitta, „Pejzaż wiejski” Seweryna Bieszczada; przedmioty o symbolice romantycznej i patriotycznej (wizerunki Adama Mickiewicza, Tadeusza Kościuszki, króla Jana Sobieskiego). W serwantkach wystawiono oryginalną XIX-wieczną porcelanę, srebra, szkło i bibeloty.
Dawne pomieszczenie kredensu dworskiego zaaranżowano na gabinet. Wyeksponowano w nim oryginalne pamiątki, meble, przedmioty dekoracyjne: min. późnobarokową szafę elbląską z 1802 roku, biurko, kufer podróżny, bibliotekę ze zbiorem pierwodruków „Ludu” i „Obrazów Etnograficznych” oraz wydawnictw z epoki; materiały ikonograficzne związane z pobytem Oskara Kolberga w Modlnicy; Juliusza Kolberga: Mappę Królestwa Polskiego z 1862 roku; obrazy autorstwa Antoniego Kolberga Studium głowy starca i Portret K. Saskiego.
Wyodrębnioną część stałej ekspozycji muzealnej stanowi wystawa poświęcona dziejom Przysuchy w okresie XVIII - XX wieku, prezentująca historię dworu i jego właścicieli: Urszulę z Morsztynów, Franciszka, Ignacego i Amelię Dembińskich. Zaprezentowano zespół materiałów źródłowych do dziejów Przysuchy: kopie dokumentów rękopiśmiennych i archiwaliów (np. kopia przywileju Augusta III z 16 stycznia 1745 r.), mapy i plany, materiały ikonograficzne pozyskane od Rodziny Dembińskich oraz w wyniku kwerend w Państwowych Archiwach w Kielcach, Radomiu, Warszawie, Krakowie.
Organizowane w Muzeum im. Oskara Kolberga wystawy zmienne, zgodnie z przyjętym programem wystawienniczym nawiązują swą tematyką do treści ekspozycji stałych: biograficznej i historycznej, poszerzają ich zakres i uzupełniają. Ekspozycje czasowe stanowią prezentację własnych zbiorów, często przedmiotem wystaw są obiekty z kolekcji prywatnych i zbiorów innych instytucji muzealnych.
Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze,
Oddział Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu.
26-400 Przysucha, Al. Jana Pawła II nr 11
tel. fax 48 675-22 48,
muzeumok@muzeum-radom.pl www.muzeum-radom.pl
Godziny otwarcia: poniedziałek- piątek 8-15, sobota –niedziela 10-15
