Okres liturgiczny bezpośrednio poprzedzający Wielkanoc jako pamiątkę Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa określany jest mianem Wielkiego Postu. Kończy ten okres wejście w tzw. Wielki Tydzień, czyli siedem wielkich dni, w czasie których celebruje się Misterium Paschalne Chrystusa.
Ks. Marek Tatar, wykładowca w Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz w Wyższym Seminarium Duchownym w Radomiu; specjalista z dziedziny teologii duchowości; pracę doktorską "Świętość chrześcijanina w pismach bł. Antoniego Rewery" napisał pod kierunkiem ks. prof. dr hab Stanisława Wiesława Urbańskiego; alpinista, duszpasterz akademicki w Radomiu.
Okres liturgiczny bezpośrednio poprzedzający Wielkanoc jako pamiątkę Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa określany jest mianem Wielkiego Postu. Kończy ten okres wejście w tzw. Wielki Tydzień, czyli siedem wielkich dni, w czasie których celebruje się Misterium Paschalne Chrystusa. Stanowią one centralny punkt całego roku kościelnego. Okres Wielkiego Postu, czyli 40 dniowej pokuty, rozpoczyna dzień zwany popularnie Popielcem, a liturgicznie określany jako Środa Popielcowa. W tradycji hebrajskiej obrzęd posypania głowy popiołem oznaczał nawrócenie i wolę przemiany życia (por. Hi 46,2; Jr 6,26; Ez 27,30; Dn 9,3; Jon 3,6). Również w Nowym Testamencie znajdujemy teksty odnoszące się to tej pokutnej praktyki (por. Mt 11,21; Łk 10,13). W Kościele pierwszych wieków obrzęd posypania popiołem oznaczał solidarność gminy chrześcijańskiej z publicznymi pokutnikami jednającymi się z Kościołem.
Popiół oznacza, że życie ludzkie posiada charakter kruchy i jest przemijające. W Środę Popielcową obowiązuje katolików post ścisły i przyjmują oni znak podjęcia wielkopostnej pokuty i wyrzeczenia polegający na posypaniu przez kapłana głowy popiołem. Wypowiada on przy tym słowa prochem jesteś i w proch się obrócisz, lub nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię. Popiół używany jako symbol podjęcia pokutnego sposobu życia uzyskuje się ze spalenia gałązek z palm niesiony w procesji Niedzieli Palmowej poprzedniego roku. Data Środy Popielcowej zależy od Wielkanocy, ale zawsze poprzedza ją o 40 dni. W wielu Kościołach protestanckich nazywa się ten dzień Dniem Pokuty i również rozpoczyna Wielki Post. W Kościele prawosławnym początkiem Wielkiego Postu jest Poniedziałek po Niedzieli Przebaczenia (tzw. Niedzieli Seropustnej).
W okresie Wielkiego Postu praktyki postu, modlitwy i jałmużny mają za zadanie przygotować katolików na największe wydarzenie liturgiczne roku czyli Wielkanoc. W tym czasie szczególnie Kościół nawołuje do głębokiego rachunku sumienia opartego na ewangelicznym obrazie Jezusa Chrystusa. Należy także podkreślić szczególne powiązanie Wielkiego Postu z tajemnica chrztu świętego. Podjęta pokuta ma odnowić obraz chrześcijanina, który przez sakramentalny chrzest upodobnił się do Osoby Jezusa Chrystusa. Podjęte praktyki pokutne i wyrzeczenia mają pomóc w przezwyciężaniu pokus i prowadzić do ofiarnej postawy jednoczenia się z Bogiem oraz z bliźnim. Jest to więc okres intensyfikacji w zewnętrznej i wewnętrznej pracy nad sobą, przemiany wewnętrznej, małżeńskiej, rodzinnej oraz społecznej.
Ilustracje przedstawiają detale starodruków przedstawionych na wystawie: Wielki Post: Przedstawienia Chrystusa na Krzyżu. Wystawa została zorganozwowana w 2002 roku w Bibliotece Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Kawiarnianej Galerii. W galerii tej eksponowane są zbiory własne BU KUL oraz prace lub kolekcje pracowników i przyjaciół Biblioteki. Wystawy przygotowują Iwona Kasiura i Jolanta Wasilewska.
